Nga viti 2022 Kuvendi i Kosovës ka statusin e anëtarit të asociuar në Asamblenë Parlamentare të Frankofonisë.
“…Në Kosovë ky parlament simbolizon një përpjekje të gjatë për liri, drejtësi dhe barazi. Mund të tingëllojë e çuditshme të dëgjoni se sot jemi vetëm një çerekshekulli nga çlirimi i Kosovës dhe më pak se 17 vjet nga pavarësia e vendit tonë.
Andaj, duke ju drejtuar këtu, ku shumica prej nesh kanë ende një kujtim të freskët të viteve të errëta të fundshekullit të XX-të, dëshiroj të theksoj se demokracia, të drejtat themelore të njeriut dhe paqja, nga të cilat ne të gjithë ishim të privuar në atë kohë, kanë sot një kuptim shumë të çmuar për neve.
Ndër këto vlera fundamentale, më lejoni të nënvizoj se edhe pse popullsia e Kosovës është rreth 93% shqiptare, vendi ynë jetëson një shkallë të lartë respekti për shumëgjuhësinë dhe multikulturalizmin, e cila është e ngërthyer në kushtetutën tonë dhe vërehet në çdo ligj shtetëror, ndërsa 20 nga 120 ulëse në Kuvend janë të rezervuara për pakicat etnike. Rrjedhimisht, Kosova është një vend ku mund të gjenden vlerat rrënjësore që i ndajmë me botën e frankofonisë”, theksoi Kurti.
Ai tha se përkundër dëshirës për t’u avancuar nga anëtare e asociuar në anëtare të plotë të Organizatës Ndërkombëtare të Frankofonisë, Kosova ende nuk ka mundur t’i përmbushë të gjitha detyrat e nevojshme për të fituar këtë status.
“Samiti i fundit i mbajtur në Francë tetorin e kaluar, dhjetë vjet pasi Kosova u bë anëtare vëzhguese, ishte gjithsesi një moment i rëndësishëm në rrugën tonë drejt vlerave përbërëse të organizatës.
Natyrisht, është e kuptueshme që jo gjithçka varet nga vendimet e Kosovës, duke pasur parasysh që duhet të ketë edhe disa vlerësime politike që lidhen me kriteret e marrëdhënieve të mira fqinjësore. Dhe në këtë drejtim të gjithë i dimë veçoritë historike dhe të sigurisë mbi sfidat që prekin të gjithë rajonin, përkundër gatishmërisë së dëshmuar të Kosovës për të kontribuar në të gjitha aspektet e bashkëpunimit rajonal”, tha kryeministri.
Kurti tutje tha se potenciali i plotë i zhvillimit të mësimit të frëngjishtes në Kosovë mbetet ende i pashfrytëzuar.
“Prandaj, në pritje të samitit të ardhshëm të vitit 2026, kur Kosova synon të aplikojë sërish për marrjen e statusit të anëtarit me të drejta të plota, Qeveria jonë dhe komunat e Kosovës duhet të fillojnë të punojnë së bashku për të gjetur një mënyrë për të adresuar rënien e orëve të mësimit të gjuhës frënge në mbarë vendin. Ky duhet të jetë hapi i parë duke e ditur që mund të llogarisim në përkrahjen e Institutit francez të Kosovës të porsaformuar në Prishtinë, për të identifikuar së bashku mënyrat më praktike dhe efektive të suksesit”, tha Kurti.
Sipas tij, mendoj se mekanizmi përcjellës i Organizatës Ndërkombëtare të Frankofonisë mbi “Gjuhën frënge në diversitet”, i krijuar në Samitin e Djerba-s në vitin 2022, do të ishte shumë i dobishëm për të përgatitur më mirë Kosovën për samitin e ardhshëm.
“…Në përfundim, gjuha frënge është ajo që e bëri të njohur në mbarë botën shkrimtarin tonë të madh, të ndjerin Ismail Kadare, i cili iku nga kjo botë më 1 korrik sivjet. Frëngjishtja është gjithashtu gjuha që foli presidenti i ndjerë dhe lideri i ish-lëvizjes pacifiste, Ibrahim Rugova, kur gjatë viteve të ’90-ta gjeti mbështetje të madhe në mesin e intelektualëve francezë. Ai ishte student i Roland Barthes, që sigurisht e admironte profesorin e tij”, tha ndër të tjera Kurti.
