Qendrat e ndalimit dhe riatdhesimit të emigrantëve në Shqipëri, të nisura zyrtarisht më 11 tetor, duket se kanë hyrë në një ngërç total. “Medihospes”, e ngarkuar me menaxhimin e këtyre strukturave, po përgatitet për kthimin e stafit të saj në Itali brenda ditës së nesërme. Punonjësit socialë italianë do të largohen nga bazat e Shëngjinit dhe Gjadrit, duke lënë pas qendra boshe dhe një projekt të shtrenjtë, i cili deri më tani nuk ka pritur praktikisht asnjë emigrant.
Një çmobilizim gradual dhe i heshtur
Nga Ministria e Brendshme rezulton se qendrat do të mbeten “funksionale”, por me staf të reduktuar në minimum. Numrat flasin vetë: nga 295 agjentët që pritet të jenë plotësisht funksionalë, tani kanë mbetur vetëm 170 dhe shumë prej tyre tashmë janë riatdhesuar. Në qendrën e Gjadrit, stafi operacional tani është reduktuar në 25% të totalit fillestar.
Pavarësisht shkretimit, puna në kantieret e ndërtimit vazhdon: ekskavatorët dhe punëtorët punojnë në struktura që, tani për tani, mbeten bosh dhe pa një qëllim konkret. Zyrtarë nga komisionet ndërkombëtare të mbrojtjes, të cilët duhej të analizonin rastet e migrantëve, u caktuan gjithashtu në detyra të tjera.
Pengesat ligjore: një çështje evropiane
Problemi kryesor është ligjor: një vendim i Gjykatës Evropiane të Drejtësisë ka vënë në pikëpyetje kriteret me të cilat Shqipëria përkufizohet si një vend “i sigurt”. Kjo bëri që gjyqtarët italianë të mos vërtetonin ndalimin e emigrantëve. Dy herë emigrantët mbërritën në qendra dhe dy herë u refuzuan për mungesë të bazës ligjore.
Tani qeveria po synon të reformojë seksionet e gjykatave të imigracionit, të cilat mund të zëvendësohen nga Gjykatat e Apelit. Më 4 dhjetor, Gjykata e Lartë e Kasacionit do të vendosë për ankesat kryesore të paraqitura nga Ministria e Brendshme, por vendimi mund të kthehet në Gjykatën Evropiane të Drejtësisë. Pa përgjigje përfundimtare, situata rrezikon të mbetet e ngrirë për muaj të tërë.
Kritika dhe zhgënjim
Ka shumë kritika për projektin. Riccardo Magi i ‘+Europa’ bën shaka me faktin se i vetmi “riatdhesim” i suksesshëm është ai i operatorëve italianë. Filiberto Zaratti i “Alleanza Verdi e Sinistra” flet për “turp shtetëror”, ndërsa Federata e Shoqatave të Mjekëve denoncon praktikat diskriminuese në përzgjedhjen e emigrantëve, duke i cilësuar si të papajtueshëm me etikën mjekësore.
Edhe në planin ekonomik, buxheti është i rëndë. Kostot e një projekti që lufton për t’u ngritur rëndojnë në arkat publike, duke nxitur skepticizmin e përgjithshëm.
Një projekt pa të ardhme?
Për ekzekutivin, Shqipëria përfaqësonte një alternativë ambicioze në menaxhimin e flukseve migratore, por eksperimenti duket se ka dështuar. Pa migrantë, me staf të reduktuar dhe një kuadër rregullator të pasigurt, nisma sot duket të jetë një operacion i madh politik i dënuar me dështim.
Për momentin, Shqipëria mbetet një simbol i premtimeve të thyera. Dhe e ardhmja e këtyre qendrave, të cilat supozohej të përfaqësonin një model të ri menaxhimi, është më e pasigurt se kurrë. /“Stranieri in Italia”
